Tạo tế bào thần kinh tiết Orexin-A từ tế bào gốc vạn năng cảm ứng của người Việt Nam

Tóm tắt

Bệnh ngủ rũ tuýp 1 là hội chứng rối loạn thần kinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc kiểm soát giấc ngủ, gây ra bởi sự suy giảm số lượng tế bào thần kinh tiết Orexin. Mặc dù có ý nghĩa quan trọng đối với khoa học và đời sống, các nghiên cứu về bệnh thần kinh nói chung và bệnh ngủ rũ nói riêng vẫn bị hạn chế bởi việc không thể tiếp cận nguồn mẫu từ não bộ người cũng như khó khăn trong việc nuôi cấy các dòng tế bào thần kinh. Với mục đích khắc phục rào cản này, chúng tôi tiến hành tạo tế bào thần kinh tiết Orexin-A từ tế bào gốc vạn năng cảm ứng (hiPSCs), sử dụng môi trường biệt hóa có bổ sung N-acetyl-D-mannosamine (ManNAc) và Bone morphogenetic protein 4 (BMP4). Chúng tôi đánh giá đặc tính các tế bào biệt hóa được bằng phương pháp nhuộm miễn dịch huỳnh quang, phản ứng real-time PCR và kỹ thuật ELISA cạnh tranh. Kết quả cho thấy, nghiên cứu đã tạo thành công dòng hiPSC mang những đặc trưng của tế bào gốc vạn năng. Tế bào thần kinh tiết Orexin-A tạo thành từ hiPSCs đã cho kết quả biểu hiện dương tính với NCAM1 và TUBB3, tăng biểu hiện gen hypocretin (HCRT) và có khả năng tiết Orexin-A. Dựa trên tiền đề này, tế bào thần kinh tiết Orexin-A được tạo ra sẽ là cơ sở cho việc xây dựng mô hình bệnh trên tế bào và các nghiên cứu sâu hơn về cơ chế các bệnh thần kinh liên quan.