Đạo đức xuất bản

Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam - MOST (VJST-MOST) tuân thủ và áp dụng các tiêu chuẩn của Ủy ban Đạo đức Xuất bản (COPE), nhằm thúc đẩy tính liêm chính trong các bài báo nghiên cứu được bình duyệt. Các tuyên bố sau đây được tham khảo từ hướng dẫn của Nhà xuất bản Elsevier và Nhà xuất bản Đại học Cambridge.

Nhiệm vụ của tác giả

Tiêu chuẩn bài báo

Tác giả nên trình bày một cách trung thực, chính xác các dữ liệu, kết quả của công trình nghiên cứu đã được thực hiện cũng như các bàn luận khách quan về tầm quan trọng của bài báo. Bài báo nên bao gồm đầy đủ các chi tiết và tài liệu tham khảo để người đọc có thể thực hiện lại công trình nghiên cứu. Những công bố mang tính gian lận và thiếu chính xác được đánh giá là hành vi thiếu đạo đức và sẽ không được chấp nhận.

Truy cập và lưu trữ dữ liệu

Tác giả có thể được yêu cầu cung cấp dữ liệu nghiên cứu hỗ trợ cho bài báo nhằm mục đích phản biện và/hoặc tuân thủ theo yêu cầu dữ liệu ở của Tạp chí. Nếu được, tác giả cần chuẩn bị cung cấp quyền truy cập công khai đối với những dữ liệu này và cách lưu trữ dữ liệu trong một số năm nhất định sau khi xuất bản.

Tính nguyên bản và đạo văn

Tác giả cần đảm bảo rằng mình đã viết toàn bộ bài nghiên cứu gốc, nếu tác giả sử dụng công trình của người khác thì phải có trích dẫn hợp lý và khi cần phải có sự đồng ý. Đạo văn được thực hiện dưới nhiều hình thức, từ việc “biến” công trình của người khác thành tác phẩm của mình cho đến việc sao chép hoặc diễn giải một lượng đáng kể nội dung từ nghiên cứu của người khác (mà không ghi nguồn), thậm chí là công bố kết quả nghiên cứu được thực hiện bởi người khác. Đạo văn dưới bất kỳ hình thức nào cũng được xem là hành vi vi phạm đạo đức và không được chấp nhận.

Xuất bản nhiều nơi hoặc đồng thời

Tác giả không được được??? xuất bản các bản thảo mô tả cơ bản cùng một nghiên cứu trên nhiều tạp chí. Việc gửi một bản thảo đồng thời cho nhiều tạp chí là hành vi vi phạm đạo đức và không được chấp nhận. Bên cạnh đó, tác giả không nên gửi bài báo đã xuất bản trước đó để tạp chí khác xem xét. Tác giả và Ban biên tập của tạp chí phải thỏa thuận về việc xuất bản lần thứ hai với cùng một dữ liệu và diễn giải về lần xuất bản đầu tiên. Tài liệu tham khảo ở bài báo đầu phải được trích dẫn trong lần thứ hai.

Thừa nhận các nguồn thông tin sử dụng

Tác giả nên có sự thừa nhận phù hợp khi tham khảo công trình của người khác. Tác giả nên trích dẫn các bài báo có ảnh hưởng trong việc xác định tính chất của công việc được báo cáo. Thông tin thu được riêng tư, như trong cuộc trò chuyện, thư từ hoặc thảo luận với bên thứ ba, không được sử dụng hoặc báo cáo mà không có sự cho phép rõ ràng bằng văn bản từ tác giả của bản gốc. Không được sử dụng thông tin thu được trong quá trình thực hiện các dịch vụ bí mật, chẳng hạn như đánh giá bản thảo hoặc đơn xin cấp phép, nếu không có sự cho phép rõ ràng bằng văn bản của tác giả bài báo liên quan đến các dịch vụ này.

Quyền tác giả

Quyền tác giả được ghi nhận với những người đã có đóng góp đáng kể vào việc hình thành, thiết kế, thực hiện hoặc giải thích nghiên cứu được báo cáo. Tất cả những người có đóng góp đáng kể đều phải được liệt kê là đồng tác giả. Khi có những người khác đã tham gia vào các khía cạnh quan trọng nhất định của dự án nghiên cứu, họ phải được thừa nhận hoặc liệt kê là những người đóng góp. Tác giả chính phải đảm bảo rằng tất cả các đồng tác giả là phù hợp và tất cả các đồng tác giả đã xem và đồng ý với phiên bản cuối cùng của bài báo để gửi đi xuất bản.

Xung đột lợi ích

Tất cả các nguồn hỗ trợ tài chính cho dự án nghiên cứu cần phải được công khai. . Những xung đột lợi ích tiềm ẩn (việc làm, tư vấn, quyền sở hữu cổ phiếu, thù lao, lời khai của chuyên gia được trả tiền, đơn đăng ký/đăng ký bằng sáng chế và trợ cấp hoặc nguồn tài trợ khác) cần được thông tin ở giai đoạn sớm nhất có thể.

Những lỗi cơ bản trong bài báo đã công bố

Khi tác giả phát hiện ra sai sót nghiêm trọng hoặc thiếu chính xác trong bài báo đã xuất bản của mình, tác giả có nghĩa vụ phải thông báo kịp thời cho biên tập viên tạp chí và hợp tác với biên tập viên để rút lại.

Nghiên cứu thực nghiệm trên người phải tuân theo các hướng dẫn được quốc tế công nhận. Tuyên bố về vấn đề này phải xuất hiện trong phần Cân nhắc về đạo đức của bản thảo, bao gồm tên của cơ quan đã phê duyệt, cùng với số tham chiếu nếu thích hợp. Bản thảo sẽ bị từ chối nếu Tòa soạn cho rằng nghiên cứu không được thực hiện trong khuôn khổ đạo đức (ví dụ: nếu mức độ nghiêm trọng của quy trình thử nghiệm không được chứng minh bằng giá trị của kiến ​​thức thu được).

Tác giả phải trả lời được các câu hỏi sau:

• Những rủi ro nào đối với đối tượng khi tham gia vào nghiên cứu? Có bất kỳ mối nguy hiểm tiềm ẩn nào về thể chất, tâm lý hoặc tiết lộ có thể lường trước được không? Lợi ích hoặc tác hại có thể có đối với đối tượng hoặc xã hội do sự tham gia của họ hoặc của toàn bộ dự án là gì? Những thủ tục nào đã được thiết lập để chăm sóc và bảo vệ các đối tượng (ví dụ: bảo hiểm, bảo hiểm y tế) và kiểm soát bất kỳ thông tin nào thu được từ họ hoặc về họ?
• Có ý nghĩa gì khi các đối tượng bị “bắt buộc” tham gia - như trong trường hợp sinh viên, tù nhân, người học hoặc bệnh nhân - hoặc là tình nguyện viên được tuyển dụng? Nếu việc tham gia là bắt buộc thì phải nêu rõ hậu quả tiềm ẩn của việc không tuân thủ đối với các đối tượng; nếu tự nguyện, quyền rút lại sự đồng ý phải được nêu rõ cũng như khi quyền đó hết hiệu lực.
• Các tác giả phải chịu trách nhiệm về việc bảo vệ dữ liệu. Tác giả không được công bố thông tin nhận dạng của bệnh nhân dưới dạng văn bản mô tả, ảnh và phả hệ trừ khi thông tin đó cần thiết cho mục đích khoa học và bệnh nhân (hoặc cha mẹ hoặc người giám hộ) có văn bản đồng ý cho công bố. Sự đồng ý có hiểu biết cho mục đích này đòi hỏi bệnh nhân phải được xem bản thảo sẽ được xuất bản. Nếu không chắc chắn, hãy tham khảo Ủy ban Quốc tế Biên tập Tạp chí Y khoa.

Nhiệm vụ của biên tập viên

Quyết định xuất bản

Ban biên tập của Tạp chí chịu trách nhiệm trong việc quyết định bài báo nào đáp ứng được yêu cầu để gửi đi phản biện kín mù đôi và bài báo nào sau đó sẽ được chấp nhận để đăng tải trên Tạp chí. Quá trình thẩm định công trình nghiên cứu phải luôn tuân thủ những nguyên tắc này. Mọi thành viên Hội đồng biên tập phải được hướng dẫn và tuân thủ các chính sách của Hội đồng biên tập Tạp chí và chịu sự ràng buộc từ các yêu cầu pháp lý liên quan tới các vấn đề như vi phạm bản quyền và đạo văn... Thành viên Ban biên tập có thể hội ý với các thành viên khác hoặc các nhà phản biện trong việc đưa ra những quyết định.

Biên tập viên chỉ đánh giá bản thảo dựa trên nội dung học thuật, không được phân biệt chủng tộc, giới tính, khuynh hướng tình dục, niềm tin tôn giáo, nguồn gốc dân tộc, quyền công dân hoặc triết lý chính trị của tác giả.

Bảo mật

Biên tập viên và bất kỳ nhân viên nào của Tạp chí không được tiết lộ thông tin về bản thảo đã gửi cho bất kỳ ai khác, ngoài tác giả và đồng tác giả, chuyên gia phản biện, cố vấn biên tập khác và nhà xuất bản.

Xung đột lợi ích

Các tài liệu chưa được xuất bản được tiết lộ trong bản thảo đã gửi không được sử dụng cho nghiên cứu của chính người biên tập mà không có sự đồng ý rõ ràng bằng văn bản của tác giả. Thông tin hoặc ý tưởng độc quyền có được thông qua đánh giá ngang hàng phải được giữ bí mật và không được sử dụng vì lợi ích cá nhân. Các biên tập viên nên xin phép (tức là nên yêu cầu một đồng biên tập hoặc thành viên khác trong Ban biên tập xem xét và cân nhắc) xem xét các bản thảo mà họ có xung đột lợi ích do cạnh tranh, hợp tác hoặc các mối khác với bất kỳ tác giả, hoặc tổ chức nào có liên quan đến bài báo. Các biên tập viên nên yêu cầu tất cả những người đóng góp tiết lộ các lợi ích cạnh tranh có liên quan và xuất bản các chỉnh sửa nếu các lợi ích cạnh tranh được tiết lộ sau khi xuất bản. Nếu cần, nên thực hiện hành động thích hợp khác, chẳng hạn như công bố đơn rút lại hoặc bày tỏ quan ngại.

Sự tham gia và hợp tác trong điều tra

Biên tập viên nên thực hiện các biện pháp ứng phó hợp lý khi có khiếu nại về mặt đạo đức liên quan đến một bản thảo hoặc bài báo đã xuất bản được gửi cùng với nhà xuất bản. Các biện pháp như vậy nhìn chung sẽ bao gồm việc liên hệ với tác giả của bản thảo hoặc bài báo và xem xét thích đáng các khiếu nại hoặc khiếu nại tương ứng được đưa ra, nhưng cũng có thể bao gồm việc liên lạc thêm với các tổ chức và cơ quan nghiên cứu có liên quan. Mọi hành vi xuất bản trái đạo đức được báo cáo đều phải được xem xét, ngay cả khi nó được phát hiện nhiều năm sau khi xuất bản.

Nhiệm vụ của chuyên gia phản biện

Đóng góp cho quyết định biên tập

Đánh giá ngang hàng hỗ trợ biên tập viên đưa ra quyết định biên tập và thông qua trao đổi biên tập với tác giả cũng có thể hỗ trợ tác giả cải thiện bài báo. Đánh giá ngang hàng là một thành phần thiết yếu của giao tiếp học thuật nghiêm túc và nằm ở trung tâm của phương pháp khoa học.

Sự kịp thời

Bất kỳ chuyên gia phản biện được lựa chọn nào nếu cảm thấy không đủ tiêu chuẩn để đánh giá bản thảo hoặc biết rằng việc đánh giá nhanh chóng sẽ không thể thực hiện được nên thông báo cho biên tập viên và xin rút khỏi quá trình phản biện.

Tính bảo mật

Bất kỳ bản thảo nào gửi đến để đánh giá đều phải được coi là tài liệu mật. Không được cho xem hoặc thảo luận với người khác trừ khi được biên tập viên cho phép.

Tiêu chuẩn khách quan

Việc đánh giá phải được tiến hành một cách khách quan. Những chỉ trích cá nhân đối với tác giả được coi là không phù hợp. Chuyên gia phản biện nên bày tỏ quan điểm của mình một cách rõ ràng bằng những lý lẽ thuyết phục, có căn cứ.

Sự thừa nhận với các nguồn tham khảo

Chuyên gia phản biện nên xác định các công trình đã xuất bản có liên quan nhưng chưa được tác giả trích dẫn. Bất kỳ tuyên bố nào cho thấy một quan sát, nguồn gốc hoặc lập luận đã được báo cáo trước đó phải được kèm theo trích dẫn liên quan. Từ kiến thức cá nhân, chuyên gia phản biện cũng nên lưu ý biên tập viên về bất kỳ sự tương đồng hoặc trùng lặp đáng kể nào giữa bản thảo đang được xem xét và bất kỳ bài báo đã xuất bản nào khác.

Xung đột lợi ích

Các tài liệu chưa được xuất bản được tiết lộ trong bản thảo đã gửi không được sử dụng trong nghiên cứu của chính chuyên gia phản biện mà không có sự đồng ý rõ ràng bằng văn bản của tác giả. Thông tin hoặc ý tưởng đặc quyền có được thông qua đánh giá ngang hàng phải được giữ bí mật và không được sử dụng vì lợi ích cá nhân. Chuyên gia phản biện không nên xem xét các bản thảo mà họ có xung đột lợi ích do cạnh tranh, hợp tác hoặc các mối quan hệ hoặc mối liên hệ khác với bất kỳ tác giả, công ty hoặc tổ chức nào có liên quan đến bài báo.

Quy trình biên tập

VJST-MOST cam kết độc lập về mặt biên tập và cố gắng trong mọi trường hợp để ngăn chặn nguyên tắc này bị xâm phạm do xung đột lợi ích, sợ hãi hoặc bất kỳ ảnh hưởng nào khác đến công ty, doanh nghiệp, tài chính hoặc chính trị. Quy trình biên tập của Tạp chí phản ánh cam kết về tính độc lập trong biên tập.

Chúng tôi không phân biệt đối xử với các tác giả, biên tập viên hoặc chuyên gia phản biện dựa trên đặc điểm hoặc danh tính cá nhân.

Đánh giá ngang hàng

Đánh giá ngang hàng là rất quan trọng để duy trì chất lượng của các bài báo. Chúng tôi:

- Cung cấp các hệ thống và hỗ trợ phù hợp để tạo điều kiện cho quá trình đánh giá ngang hàng mù đôi nghiêm ngặt, công bằng và hiệu quả đối với tất cả các bài báo.

- Khuyến khích các biên tập viên và chuyên gia phản biện làm quen và hành động theo các nguyên tắc thực hành tốt nhất có liên quan về đánh giá ngang hàng. Đối với các biên tập viên tạp chí và chuyên gia phản biện, vui lòng tham khảo Nguyên tắc đạo đức dành cho người bình duyệt của COPE.

- Mong muốn những người giám sát quá trình bình duyệt có thể nhận ra các dấu hiệu cảnh báo về bình duyệt gian lận hoặc bị thao túng và phản ánh bằng cách gửi email đến khoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn.

- Hỗ trợ các biên tập viên và chuyên gia phản biện của Tạp chí trong việc điều tra và xử lý mọi trường hợp nghi ngờ về đánh giá ngang hàng bị thao túng hoặc gian lận;

- Bảo vệ tính bảo mật của những người tham gia trong quá trình bình duyệt, trong đó việc ẩn danh là một phần của quá trình bình duyệt. Chúng tôi cũng kỳ vọng các đối tác xuất bản, tác giả và người đánh giá ngang hàng của Tạp chí duy trì mọi thỏa thuận bảo mật có liên quan cho tạp chí và cung cấp thông tin cần thiết để hỗ trợ điều này.

Quyền tác giả và quyền đóng góp

Chúng tôi khuyến nghị áp dụng các nguyên tắc sau:

- Đóng góp đáng kể vào ý tưởng hoặc thiết kế của bài báo; hoặc thu thập, phân tích hoặc giải thích dữ liệu cho bài báo;

- Soạn thảo bài báo hoặc chỉnh sửa bài báo có tính phê bình về nội dung trí tuệ quan trọng;

- Phê duyệt lần cuối phiên bản sẽ được công bố;

- Thỏa thuận chịu trách nhiệm về tất cả các khía cạnh của bài báo và đảm bảo rằng các câu hỏi liên quan đến tính chính xác hoặc tính toàn vẹn của bất kỳ phần nào của bài báo đều được điều tra và giải quyết một cách thích hợp.

Chúng tôi coi tác giả liên hệ là người xử lý bản thảo và liên lạc thư từ trong quá trình xuất bản. Chúng tôi yêu cầu tác giả liên hệ xác nhận rằng họ có thẩm quyền hành động thay mặt cho tất cả các đồng tác giả trong mọi vấn đề liên quan đến việc xuất bản bản thảo bao gồm cả tài liệu bổ sung. Tác giả liên hệ chịu trách nhiệm đạt được các thỏa thuận đó và thông báo cho các đồng tác giả khác về tình trạng của bản thảo trong suốt quá trình gửi, đánh giá và xuất bản. Ngoài ra, tác giả liên hệ cũng đóng vai trò là đầu mối liên hệ chính cho mọi thắc mắc (bao gồm cả những câu hỏi liên quan đến tính toàn vẹn của bài báo) sau khi bài báo được xuất bản.

Chúng tôi khuyến khích các tác giả dành Lời cảm ơn trong bài báo để ghi nhận những đóng góp của những cá nhân, tổ chức đã cung cấp hỗ trợ nghiên cứu hoặc viết bài.

Đạo văn

Chúng tôi kiểm tra đạo văn đối với tất cả các bài báo gửi đến VJST-MOST, các biên tập viên của VJST-MOST sẽ sử dụng dịch vụ iThenticate để phát hiện các trường hợp văn bản trùng lặp và tương tự. Đạo văn được thực hiện khi một tác giả sử dụng bài báo khác (thường là công trình của tác giả khác) mà không được phép, ghi công hoặc thừa nhận. Đạo văn có nhiều hình thức khác nhau, từ sao chép nguyên văn đến diễn giải bài báo của người khác. Đạo văn có thể xảy ra đối với tất cả các loại nguồn và phương tiện truyền thông, bao gồm:

• Văn bản, hình minh họa, dẫn xuất toán học mở rộng, mã máy tính…;
• Tài liệu được tải xuống từ các trang web hoặc được rút ra từ bản thảo hoặc các phương tiện truyền thông khác;
• Tài liệu đã xuất bản và chưa xuất bản, bao gồm các bài giảng, bài thuyết trình...

Những bài nộp bị nghi ngờ đạo văn, toàn bộ hoặc một phần, sẽ bị từ chối đăng.

Xuất bản trùng lặp và dư thừa

Việc xuất bản trùng lặp hoặc dư thừa, hay ‘tự đạo văn’, xảy ra khi bài báo hoặc các phần quan trọng của bài báo được (các) tác giả của bài báo xuất bản nhiều lần mà không có sự tham khảo chéo hoặc giải thích thích hợp cho sự trùng lặp (cùng một ngôn ngữ hoặc khác ngôn ngữ).

Chúng tôi không chấp nhận sự trùng lặp đáng kể giữa các ấn bản, trừ khi:

• Tạp chí nhận thấy rằng về mặt biên tập, điều này sẽ củng cố diễn ngôn học thuật;
• Có sự chấp thuận rõ ràng từ bài báo gốc;
• Bao gồm trích dẫn nguồn gốc.

Việc lưu giữ bản in trước trong kho lưu trữ bản in trước sẽ không bị coi là xuất bản trước hoặc trùng lặp.

Xung đột lợi ích và tài trợ

Các tác giả được yêu cầu tuyên bố về xung đột lợi ích tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến tính khách quan hoặc tính toàn vẹn của bài báo. Xung đột lợi ích là những tình huống có thể gây ảnh hưởng quá mức đến việc trình bày, đánh giá hoặc xuất bản một bài báo, có thể là tài chính, phi tài chính, chuyên nghiệp, hợp đồng hoặc cá nhân. Tạp chí yêu cầu bổ sung tuyên bố tài trợ bên cạnh tuyên bố về xung đột lợi ích tiềm ẩn.

Rút lại, đính chính và bày tỏ quan ngại

Các biên tập viên của tạp chí sẽ xem xét việc rút lại, đính chính hoặc bày tỏ quan ngại theo Nguyên tắc rút lại của COPE. Nếu phát hiện tác giả có sai sót, tạp chí sẽ đưa ra bản đính chính. Nếu có sai sót được phát hiện, tạp chí sẽ xuất bản bản chỉnh sửa. Việc rút lại thường được dành riêng cho những bài viết có sai sót nghiêm trọng đến mức không nên dựa vào những phát hiện hoặc kết luận của chúng. Các tạp chí xuất bản bản thảo được chấp nhận có thể thực hiện những thay đổi nhỏ, ví dụ những thay đổi có thể xảy ra trong quá trình sắp chữ hoặc hiệu đính, nhưng mọi chỉnh sửa đáng kể sẽ được thực hiện theo Nguyên tắc rút bài của COPE.

Nghiên cứu gian lận và hành vi nghiên cứu sai trái

Bất kỳ bài báo nào bị phát hiện có kết quả gian lận sẽ bị rút lại/điều chỉnh/bày tỏ quan ngại. Vui lòng xem phần Rút lại, đính chính và bày tỏ quan ngại để biết thêm thông tin.

Minh bạch

Chúng tôi cố gắng tuân thủ Nguyên tắc minh bạch và các phương pháp thực hành tốt nhất của COPE trong học thuật.